Συνεργαζόμαστε με φορείς εξειδικευμένους για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου σύμφωνα με τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς

Γ. Πατούλης

Στο επίκεντρο η τελική εισήγηση της αρμόδιας ελληνικής επιτροπής για χρήση των κοινωνικών δικτυών από τα παιδιά ηλικίας 15 ετών και κάτω, μόνο με γονική συναίνεση.

Με κεντρικό μήνυμα «Δημιούργησε, επικοινώνησε και μοιράσου με σεβασμό. Ένα καλύτερο διαδίκτυο ξεκινά από εσένα» εορτάστηκε φέτος για 15 η συνεχόμενη χρονιά σε πάνω από 160 χώρες στον κόσμο η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου που διοργανώνεται κάθε χρόνο από το δίκτυο INSAFE/INHOPE με την υποστήριξη της Κομισιόν. Η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου, που εορτάστηκε για πρώτη φορά στις 6 Φεβρουαρίου 2004, προσφέρει την ευκαιρία να αναδειχθούν οι θετικές χρήσεις της τεχνολογίας και να διερευνηθεί ο ρόλος που όλοι διαδραματίζουμε συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας καλύτερης και ασφαλέστερης διαδικτυακής κοινότητας. Την ευθύνη οργάνωσης του εορτασμού στη χώρα μας έχει το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας που πραγματοποίησε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, κεντρική εκδήλωση στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στην οποία συμμετείχαν αρχές, εμπλεκόμενοι φορείς, εκπαιδευτικοί και πολλοί μαθητές. Παράλληλα, με δραστηριότητες και με σχετικό υλικό που είχε διατεθεί από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου, μαθητές από όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και από ολόκληρη την επικράτεια συμμετείχαν στον εορτασμό από τα σχολεία τους στέλνοντας ηχηρό μήνυμα για ένα, όχι μόνο ασφαλές αλλά και ποιοτικό διαδίκτυο.

Η Νομική Ελέγκτρια της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Δρ Φερενίκη Παναγοπούλου ανακοίνωσε την απόφαση της αρμόδιας ελληνικής επιτροπής σύμφωνα με την οποία προτείνεται να αλλάξουν τα ηλικιακά όρια χρήσης των κοινωνικών δικτύων από τους νέους και πλέον από 15 ετών και κάτω να απαιτείται η γονική συναίνεση για την πρόσβαση τους. H κ. Παναγοπούλου τόνισε χαρακτηριστικά: Η προστιθέμενη αξία του Κανονισμού στον τομέα της προστασίας της παιδικής ηλικίας συνίσταται στην απαίτηση λήψεως ή εγκρίσεως της συγκαταθέσεως από τους ασκούντες τη γονική μέριμνα για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων παιδιών ηλικίας έως δεκαέξι ετών. Ο Κανονισμός αφήνει το περιθώριο στα κράτη μέλη να προβλέπουν δια νόμου μικρότερη ηλικία, όχι όμως κατώτερη των δεκατριών ετών. Υπό την έννοια αυτή, ο Κανονισμός εκλαμβάνει ως δεδομένη την απειρία των παιδιών, τη δυνατότητα επηρεασμού τους σε αλόγιστες ενέργειες, η οποία αυξάνει την πιθανότητα διακινδυνεύσεως των δικαιωμάτων των παιδιών κατά την επεξεργασία δεδομένων. Αυτό που αξίζει προσοχής είναι η αναγνώριση της ευθύνης για τη λήψη της συγκαταθέσεως από τους ασκούντες τη γονική μέριμνα στον υπεύθυνο επεξεργασίας, ο οποίος οφείλει να καταβάλλει εύλογες προσπάθειες για να επαληθεύσει ότι η συγκατάθεση παρέχεται ή εγκρίνεται από το πρόσωπο που έχει τη γονική μέριμνα του παιδιού λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη διαθέσιμη τεχνολογία. Η μελέτη προτείνει τη θέσπιση ευθύνης γονέων σε περίπτωση εκθέσεως του παιδιού σε διαδικτυακό κίνδυνο. Ερώτημα πάντως ανακύπτει εάν το δικαίωμα προστασίας δεδομένων είναι σκόπιμο να είναι δύο ταχυτήτων. Ένα «επαυξημένο» για τα παιδιά, τα οποία ούτως ή άλλως έχουν ανατραφεί σε ένα «φυσικό ψηφιακό περιβάλλον», και ένα «κανονικό» για όλους τους άλλους. Παρά την ανάγκη προστασίας της παιδικής ηλικίας κρίνεται ότι η ενισχυμένη προστασία δεν πρέπει να ισχύει μόνο για τα παιδιά, αλλά για όλους. Δεν είναι λίγοι οι ενήλικες διαδικτυακώς «αναλφάβητοι» που με πλήρη άγνοια κινδύνου εισέρχονται στο διαδίκτυο. Χρήσιμη θα ήταν η καθιέρωση της αρχής εν αμφιβολία υπέρ της προστασίας όλων. Για παράδειγμα, αυτό είναι χρήσιμο στις υπηρεσίες κοινωνικής δικτυώσεως μέσω της προεπιλογής των ρυθμίσεων απορρήτου υπέρ της προστασίας των προσωπικών δεδομένων του χρήστη (privacy by default). Ευάλωτα στο διαδίκτυο είναι πολλά πρόσωπα και όχι μόνο τα παιδιά λόγω της ελλιπούς ενημερώσεως και της ανύπαρκτης ψηφιακής παιδείας. Πέραν των ανωτέρω προβληματισμών αναφορικά με τη διαφοροποίηση του επιπέδου προστασίας μεταξύ παιδιών και ενηλίκων, το φλέγον πρακτικό ζήτημα που ανακύπτει είναι κατά πόσον είναι εφικτό, επιθυμητό, αλλά και δέον να αφαιρεθεί το δικαίωμα στα παιδιά να συμμετέχουν ελεύθερα στη νέα διαδικτυακή εποχή. Πολλές φωνές διαμαρτυρίας αμερικανικής κυρίως προελεύσεως έχουν ως αφετηρία την ελευθερία του λόγου. Περαιτέρω, ψυχραιμότερες ευρωπαϊκές φωνές εκφράζουν ανησυχία για την παρεμπόδιση του δικαιώματος αυτοδιαθέσεως των παιδιών και εμμένουν ότι η αυστηρή ερμηνεία της διατάξεως εγείρει έντονα ζητήματα συνταγματικότητας. Για το λόγο αυτό μεγάλη έμφαση πρέπει να δίδεται και στην αντιληπτική ικανότητα των παιδιών».

Στις δράσεις αφύπνισης και ενημέρωσης της Δ/νσης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος αναφέρθηκε στην ομιλία του ο Προϊστάμενος κ. Γιώργος Παπαπροδρόμου τονίζοντας ότι ο ρόλος της ΕΛΑΣ πρέπει να είναι πρωτίστως ενημερωτικός και εν συνεχεία κατασταλτικός. Ο κ. Παπαπροδρόμου επεσήμανε ότι ο ενημερωμένος πολίτης είναι ο προστατευμένος πολίτης και αυτή η ενημέρωση πρέπει να φτάνει από τη μια άκρη της Ελλάδας στην άλλη. Επίσης μιλώντας στους μαθητές μέσα στην κατάμεστη αίθουσα τους επεσήμανε ότι δεν είναι μόνοι τους και ότι αν κάτι συμβεί διαδικτυακά πρέπει να ζητήσουν βοήθεια από τους γονείς τους ή από ένα άτομο που εμπιστεύονται.

Στο χαιρετισμό του ο Πρόεδρος του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου και της ΚΕΔΕ κ. Γιώργος Πατούλης, Δήμαρχος¦ Αμαρουσίου επεσήμανε ότι η σωστή χρήση του διαδικτύου είναι θέμα παιδείας την οποία οφείλουν όλοι οι φορείς και κυρίως η πολιτεία να παρέχει τη νέα γενιά και δήλωσε την αμέριστη συμπαράστασή του στο έργο του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί ο ψηφιακός αναλφαβητισμός σε μικρούς και μεγάλους τον οποίο χαρακτήρισε ως μια από τις χειρότερες μορφές αποκλεισμού.

Ο Προϊστάμενος της Δ/νσης Ηλεκτρονικών Δικτύων και επικοινωνίας κ. Γιώργος Πάντος στο χαιρετισμό του τόνισε ότι η ενασχόληση με τον ψηφιακό κόσμο απαιτεί την καλλιέργεια κριτικής σκέψης και νέων δεξιοτήτων έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να πλοηγούμαστε με ασφάλεια. Ο νέος κανονισμός (GDPR) βοηθά προς αυτήν την κατεύθυνση με προϋπόθεση βέβαια την εν τω βάθη ενημέρωση των πολιτών από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

Το δικό τους μήνυμα για την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου 2018 έστειλαν και οι νέοι του Youth Panel του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου οι οποίοι επεσήμαναν ότι οι αλλαγές που φέρνει ο νέος νόμος είναι προς το συμφέρον των παιδιών καθώς ακόμα δεν έχουν αποκτήσει την κριτική ικανότητα που απαιτείται και η εκπαίδευσή τους σε θέματα απορρήτου δεν είναι επαρκής.

Η συντονίστρια του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου κ. Παρασκευή Φραγκοπούλου στην ομιλία της ανέλυσε τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας που διεξάγει το Κέντρο και η οποία αφορά τη σχέση των παιδιών με τα κοινωνικά δίκτυα, μέσα από τα μάτια των γονιών.